سنگ بازالت (Basalt Stone) یک نوع سنگ طبیعی است که سنگ‌ها از گذشته تاکنون در ساختمان‌سازی و ساخت بناها و خانه‌ها استفاده شده است. سنگ‌ها یک نعمت بزرگ الهی هستند که بر روی زمین برای استفاده بشر ایجاد شده‌اند. انسان‌های اولیه در ایجاد آتش و ساخت سرپناه و انسان‌های امروزی در ساخت خانه‌ها و گاربردهای بسیار زیاد دیگر سنگ‌ها در ساختمان‌سازی و صنایع دیگر از آن‌ها استفاده می‌کردند. اگر کمی فکر کنید و تاریخچه‌ی بلند بالای سنگ را در ذهن خود تصور کنید، خواهید فهمید که چقدر تکنولوژی به کمک انسان آمده است و کاربردهای سنگ را در صنایع مختلف هموار کرده است. از این رو حتی صحبت در مورد سنگ‌ها و تنوع طرح و رنگی آن‌ها چه در ایران و چه در جهان بسیار جذاب است و انسان را محو زیبایی خود می‌کند. حال از شما عزیزان می‌خواهیم همراهمان باشید تا در این مطلب شما را با یکی دیگر از سنگ‌های بسیار زیبا و متفاوت از گروه سنگ‌های آذرین آشنا کنیم و اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهیم.البته بادی توجه داشت که یکی از سنگ‌های هم‌خانواده بازالت، سنگ گرانیت است.
جالب است بدانید سنگ بازالت علاوه بر سیاره زمین در داخل سیارات دیگر نیز وجود دارد. در سیاره ناهید 80 درصد سطح رویی این سیاره را سنگ بازالت پوشانده است و همچنین درصد بسیار زیادی از سیاره مریخ نیز از سنگ بازالت است حتی سوراخ‌هایی که بر روی ماه می‌بینید نیز منشاشان از سنگ بازالت است.شهاب سنگ‌ها نیز دارای درصدی از سنگ‌های بازالت هستند. نام انگلیسی این سنگ، Basalt است. سنگ بازالت یک سنگ آذرین و از نوع بیرونی است. این سنگ از سردشدن گدازه‌های آتشفشانی در طی سال‌های طولانی به وجد آمده است.
به این دلیل است که سنگ بازالت، سخت و سیاه است و دارای دانه‌های ریزی در سطح خود می‌باشد. این دانه‌های ریز حاوی 45 تا 52 درصد، سیلیس یا sio4 هستند. سیلیس یک ترکیب شیمیایی در سنگ‌های آنش‌فشانی است که در صورت افزایش این کانی در داخل سنگ آن سنگ حالت اسیدی پیدا می‌کند. اما در سنگ بازالت، به دلیل کاهش یا کمبود سیلیس این سنگ قلیایی می‌باشد که ویژگی قلیایی بودن باعث ایجاد رنگ تیره درون این سنگ می‌شود. سنگ بازالت دارای تراکم بالایی است و نسبت به سنگ گرانیت در جایگاه دوم سرسختی و تراکم قرار دارد. میزان روندگی این گدازه‌های آتشفشانی بر روی زمین بین 18 تا 20 کیلومتر است؛ بنابراین در اثر سرد شدن و تولید سنگ بازالت، متوجه این موضوع می‌شویم که فراوانی این سنگ بر روی زمین بسیار بالاست. امروزه به دلیل فراگیری و مشهور شدن طراحی‌ها و معماری‌های مدرن و امروزی استفاده از این سنگ نیز باب شده است.
خصوصیات سنگ بازالت:
سنگ بازالت یک سنگ مافیک است. حال از خودتون می‌پرسید سنگ مافیک چیست؟ و چه معنی و ویژگی‌هایی دارد؟ برای اطلاع بیشتر شما عزیزان ابتدا به این موضوع می‌پردازم.
سنگ مافیک:
مافیک یا Mafik یک اصطلاخ است که در بعضی از سنگ‌ها به کار برده می‌شود. مافیک به سنگ‌هایی گفته می‌شود که از سیلیکات‌های آهن و منیزیم غنی باشند. اولیوتن و پیروکسن نمونه‌هایی از سنگ مافیک می‌باشند که از کانی‌های اصلی و تشکیل‌دهنده بازالت‌ها هستند. از این رو به بازالت‌ها نیز سنگ مافیک می‌گویند. این سنگ‌ها دارای نقطه ذوب بالایی هستند. علاوه بر آهن و منیزیم در سنگ‌های مافیک کلسیم نیز وجود دارد. سنگ‌های مافیک اکثرا تیره هستند. سنگ‌های مافیک دارای چگالی بالایی هستند. به طور تخصصی علاوه بر مافیک‌ها فلسیک‌ها نیز وجود دارند و همچنین موارد دیگر که در این مقاله به طور کلی از آن‌ها صحبت شد و در مقالات بعدی به طور تخصصی از آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد سنگ بازالت خواهیم داد:
سنگ بازالت به سه صورت دیده می‌شود: 1.تمام بلوری 2.نیمه بلوری 3.شیشه‌ای با درصد بلوری کمتر. همانطور که گفتیم سنگ مافیک دارای چگالی بیشتری دارد ولی اگر بخواهیم بین سنگ گرانیت و بازالت از نظر چگالی مقایسه انجام دهیم، خواهیم فهمید که چگالی گرانیت‌ها دارای 2.7 گرم در سانتی متر مکعب است ولی چگالی بازالت‌ها در حدود 2.9 کرم در سانتی متر مکعب است. بنابراین چگالی سنگ بازالت بیشتر از سنگ گرانیت است. ویژگی مهم دیگر سنگ بازالت، سازگاری با محیط‌زیست است و غالبا دوست‌دار آن است. سنگ بازالت غیر سمی است و برای محیط زیست هیچ ضرری ندارد. محققان یک سری آزایشات انجام دادند که طی این آزمایش، گاز دی اکسید کربن را به داخل سنگ بازالت تزریق کردند؛ و در کمال تعجب متوجه شدند که گاز دی اکسید کربن با ترکیبات کربنات موجود در سنگ بازالت واکنش می‌دهد و انکریت را ایجاد می‌کنند. از این رو از انتشار گاز دی اکسید کربن که یک نوع گاز گلخانه‌ای است و برای لایه‌ی اوزون خطرناک بوده و باعث نازک شدن آن می‌شود، جلوگیری می‌کند. در حقیقت این سنگ جذب‌کننده‌ی گاز دی اکسید کربن است. یکی دیگر از ویژگی‌های سنگ بازالت، تهیه‌ی الیاف از سنگ بازالت است. الیاف‌های تهیه شده از سنگ بازالت از برترین الیاف‌ها هستند. این الیاف‌ها دارای مقاومت حرارتی بالایی هستند و همچنین اشتعال‌پذیری کمی دارند در نتیجه به گرما دیرتر آتش می‌گیرند. و همچنین در دماهای بالای 900 درجه سانتی‌گراد مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. الیاف‌های بازالتی در رطوبت زیاد چسبندگی خوبی به لاستیک و همچنین رزین‌ها دارد.الیاف بازالتی دارای مقاومت سایشی و کششی بالایی نیز هستند. قیمت مناسب آن‌ها باعث شناخته‌ترشدن این الیاف شده است
کاربرد سنگ بازالت:
سنگ بازالت براساس تراکم و سختی بالایی که دارد در صنایع مختلفی از جمله صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار گرفته است. در ادامه به بررسی کاربردهای سنگ بازالت می‌پردازیم.
- نمای خارجی ساختمان‌ها
- کف‌پوش پیاده‌روها
- سنگ‌فرش محوطه‌های باز و بسته
- ساخت کامپوزیت
- ساخت الیاف بازالتی که در کشتی‌سازی و ساخت شناورهای دریایی کاربرد بسیاری دارد.
- ساخت لنت ترمز
- ساخت تیربرق
- ساخت تانک گاز
- ساخت اشیا دکوراتیو
- جداول خیابان‌ها
- نمای داخلی ساختمان
- به عنوان پشم سنگ: عایق حرارتی و صوتی و رطوبتی که دمای 30 تا 750 درجه سانتی گراد را تحمل می‌کند. دمای ذوب این پشم سنگ، بالای 1500 درجه سانتی‌گراد است. حرارت را به میزان بسیار کمی منتقل می‌کند. از این رو همچنین برای کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها به کار برده می‌شود.
- در فیزیوتراپی به عنوان تشک برقی
- ساخت بدنه‌ی اتومبیل‌ها و ماشین‌ها
- در تجهیزات و دستگاه‌های ورزشی
- شومینه‌ها
- پله‌ها
- در قسمت‌های مختلف آشپزخانه
انواع سنگ بازالت:
سنگ‌های بازالت براساس ترکیب شیمیایی به دو دسته تقسیم می‌کنیم: 1.سنگ بازالت تولئیتی 2.سنگ بازالت قلیایی
بازالت تولئیتی دارای درصد متفاوتی از کانی‌های کلسیک با اوژیت، کبوتریت و اولیوین می‌باشد. این دسته از بازالت‌ها دارای 45 تا 63 درصد از سیلیس هستند. این بازالت‌ها غالبا در گدازه‌های آتشفشانی میانه‌ی کوه وجود دارند.
بازالت‌های قلیایی دارای درصد سیلیس بسیار پائینی هستند و دارای فلزات قلیایی می‌باشند. کانی‌های این نوع سنگ بازالت شامل فلدسپاتوئیدها، فلدسپات قلیایی، فلوگوپیت و کایرسوتیت هستند.
در تقسیم‌بندی دیگری بازالت‌ها براساس میزان تیتانیوم‌شان دسته‌بندی می‌شوند که شامل بازالت‌های با درصد تیتانیوم بالا و بازالت‌های با درصد تیتانیوم پایین هستند
در دسته‌بندی دیگری انواع بازالت‌ها به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
1.بازالت ساییده:
بازالت‌های ساییده برای کف‌پوش معابر و خیابان‌ها و همچنین پیاده‌روها استفاده می‌شوند. حتی برای سنگ‌فرش محوطه‌ها هم از این نوع سنگ بازالت به کار برده می‌شود.
2.بازالت چرمی:
این مدل از بازالت‌ها دارای ظاهری چرم مانند هستند و جلوه‌ی خاصی به محوطه‌های بیرونی، معابر و خیابان‌ها می‌دهند.
3.بازالت تایل:
در این دسته، بازالت‌ها به صورت تایل برش داده شده و در نمای داخلی و بیرونی ساختمان‌ها و در صورت ترکیب با انواع سنگ‌های دیگر به کار می‌رود.
4.کوبیک بازالت:
به بازالت‌هایی که ابعاد مکعبی دارند و برای مقاصد خاص و تزئینی و یا هنری استفاده می‌شوند، کوبیک بازالت می‌گویند.
انواع سنگ بازالت در ایران:
دسترسی به سنگ‌های بازالت در ایران نیز بسیار خوب است و معادن زیادی در ایران از این سنگ موجود است. از جمله این معادن می‌توان به معادن زیر اشاره کرد:
1.سنگ بازالت چرمی همدان:
این سنگ در معادن شهر همدان جود دارد. فرآوری این سنگ بسیار حساس است و یک لازم است در حین فراوری از یک فرچه به‌خصوص استفاده شود. بعد از فرآوری سطح سنگ حالت برجسته و لطیف به خود می‌گیرد.البته به دلیل ضخامت سنگ بازالت این حالت چرمی و برجستگی خیلی محسوس نیست. با توجه به فرآوری یخصوص این سنگ نسبت به سنگ‌های دیگر، این سنگ نیز دارای قیمت نسبتا بالاتری می‌باشد.
2.سنگ بازالت بوش‌همر (Bush-Hammer):
سنگ بازالتی که با دستگاهی به نام بوش همر برش داده می‌شود و ایجاد زبری‌هایی بر روی سنگ می‌شود را سنگ بوش همر (Bush-Hammer) می‌گویند. در حقیقت این دستگاه با چرخش خود بر روی دستگاه ایجاد ناصافی و زبری بر روی سنگ بازالت می‌شود. از این رو این سنگ یکی از مقاوم‌ترین و زیباترین سنگ‌های آذرین محسوب می‌شود. این دستگاه با این کار باعث می‌شود سطح سنگ بازالت لیز نخورد و اصطحکاک ایجاد شود. از این رو در صورت استفاده از سنگ بازالت در محوطه‌های بیرونی، پله‌ها و عابر پیاده، از لیز خوردن افراد در هنگام راه رفتن جلوگیری می‌شود. حتی از این روش می‌توان برای سنگ‌های مرمر، مرمریت، کریستال، لای‌بید و غیره استفاده کرد تا سطح لیز آن چرب شود و از لیز خوردن افراد جلوگیری شود.
از مزایای سنگ بازالت بوش همر می‌توان به مزیت‌های زیر اشاره کرد:
1.طول عمر بالا و مقاومت بالا که به دلیل چکش خوری و سوزن زنی به سنگ بازالت است
2.سرعت برش زنی بالایی دارد و سرعت آن بسیار بالاست.
3.بر روی این سنگ می‌توانید نرم‌تر بدوید
4.بهره‌وری بالا
5.قیمت مناسب
6.تنوع طرح بالا
7.عدم لیز خوردن بر روی این سنگ
در ادامه به بررسی زمان اختراع این دستگاه و دانستنیهای جالبی در مورد آن می‌پردازیم:
فردی به نام جوزف ریچاردر در سال 1831 میلادی چکش بوته‌ای را اختراع کرد و اختراع او باعث شد تا ایده‌های بهتری برای افراد و استفاده در این دستگاه به وجود اید و در نتیجه انواع چکش‌های بوش همر ساخته شود که به آن‌های چکش‌های تبر می‌گویند ااین چکش یک چکش تخصصی برای سنگ‌کاران است و سر این چکش شبیه چکش‌های نرم کننده گوشت است و اندازه‌ی کوچکی در حدود 1 تا 2 اینچ مربع دارد. همچنین انتهای آن تیز است و باعث می‌شود تا فرورفتگی‌ها در فواصل کم ولی با اندازه‌ی مساوی به وجود آید. بیشترین استفاده از این چکش در کارهای سنگ‌بری ساده است. از این دستگاه برای بافت سنگ و بتن استفاده می‌شود. جالب است بدانید از بوش همر برای بنایی نیز استفاده می‌شود؛ دلیل این تنوع کاربری این است که انواع مختلفی از چکش‌های بوش همر در بازار وجود دارد..در نهایت انواع مختلف چکش‌های دستی و الکتریکی بزرگ برای ایجاد بافت ناهموار، خشن و هوازده بر روی سنگ به کار برده می‌شوند.
در ادامه به بررسی چند ابزار بوش همر می‌پردازیم که بسیار کاربردی هستند:
- ابزار بوش همر Roto scratcher: این ابزار بر روی سنگ‌های رسوبی مانند تراورتن، سنگ آذرین مانند بازالت و گرانیت و سنگ‌های دگرگونی مانند مرمر و مرمریت می‌تواند طرح ایجاد کند.
- ابزار بوش همر Line scratcher: زمانی که به دنبال ایجاد خراش ریز و یا درشت بر روی سنگ‌های مختلف هستیم از این نوع ابزار استفاده می‌کنیم.
- ابزار بوش همر Manu blaster: به عنوان یک نوع سندبلاستر است و بر روی سنگ‌های مختلف سندبلاست انجام می‌دهد.
3.سنگ بازالت اسکرچ:
سنگ بازالت اسکرچ یا شیاردار یک نوع دیگر از سنگ‌های بازالت ایرانی است که دارای شیارهای فراوانی می‌باشد و برای قسمت‌های مختلف ساختمان کاربرد دارد از جملهدر کف و دیوارها و همچنین در اطراف استخرها استفاده می‌گردد.
4.سنگ بازالت سائیده هوند:
منبع سنگ بازالت سائیده هوند در استان همدان می‌باشد. این سنگ دارای سطحی صاف‌تر و مرتب‌تر است و با روش‌ها و فرآیندهای خاصی طول، عرض و ارتفاع این سنگ تغییر کرده و اصلاح می‌شود. این فرآیندها به سنگ بازالت سائیده شده‌ی هوند کمک خواهد کرد تا یک‌دست‌تر باشد.
5.سنگ بازالت ماکو:
سنگ بازالت ماکو یک از محبوب‌ترین و پرکاربردترین سنگ‌های بازالت است. از این رو بیشترین ویژگی‌های سنگ بازالت را در خود دارد و در صنایع تزئینی، صنایع ساختمانی و صنایع دیگر از آن استفاده‌های زیادی می‌شود معدن سنگ ماکو در شهر ماکو در استان آذربایجان غربی است و سالانه هزاران تن از این منطقه سنگ بازالت استخراج می‌شود. پس از استخراج یا به مصرف داخلی و کارخانجات سنگ‌بری و فرآوری می‌رسد و یا به کشورهای بسیار زیادی از جهان از جمله ترکیه و چین و غیره صادر می‌شود. این سنگ با محیط‌زیست کاملا سازگاری داشته و یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب و پرفروش‌بودنش است. این سنگ صد درصد طبیعی است و قیمت بسیار مناسبی دارد. رنگ عمده این سنگ، رنگ طوسی است و از این نظر مورد توجه معماران و طراحان ساختمان قرار گرفته است تا در نمای ساختمان از آن استفاده گردد. عواملی مانند ابعاد سنگ، نوع فرآوری سنگ، ضخامت سنگ، کیفیت سنگ و سورت‌بندی سنگ بر روی قیمت این سنگ تاثیرگذار است.
6.سنگ بازالت شیاردار:
سنگ بازالت شیاردار در ابعاد مختلف و در شیارهای گوناگون فرآوری شده و به دست خریداران سنگ بازالت می‌رسد. در حقیقت به دلیل ایجاد شیارهای مختلف بر روی این سنگ است که نام آن را شیاردار گذاشته‌اند. این سنگ دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است و از این رو این ویژگی‌ها باعث رقابت این دو سنگ ماکو و شیاردار شده است. چند ویژگی مهم سنگ بازالت شیاردار شامل وزن مناسب و چسبندگی بسیار بالا به ملات سیمانی و غیره برای انصال به محل موردنظر، مقاومت بالا در برابر سرما و گرما شدید و تغییرات آب و هوایی، قیمت مناسب با توجه به عواملی مانند مرغوبیت، کیفیت و ناخالصی‌های سنگ بازالت، تنوع طرح و رنگ بالا نسبت به سنگ‌های هم‌خانواده خود و دارای سه نوع شیاردار، صیقلی و صاف و تراشیده است. این سنگ در صنعت ساختمان‌سازی در قسمت‌های مختلف ساختمان از جمله در نمای بیرونی ساختمان، بدنه‌ی ساختمان و دیواره‌های ساختمان کاربرد بسیاری دارد.
7.سنگ بازالت نسائیده:
سنگ بازالت نسائیده نیز از منابع سنگی استان همدان استخراج می‌شود و روانه کارخانجات می‌گردد. این سنگ زبرتر از بقیه سنگ‌های بازالت است و از این رو لیز خوردن و سرخوردن بر روی این سنگ خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد. این سنگ مانند سایر سنگ‌های بازالت برش نمی‌خورد و ساب‌پذیری نیز بر روی آن انجام نمی‌گردد. سنگ بازالت نسائیده همدان در محوطه‌سازی بیرونی و فضای بیرونی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این سنگ قیمت بسیار مناسبی دارد.
نتیجه‌گیری:
سنگ بازالت یک سنگ پرکاربرد و در دسترس برای ایرانیان و جهانیان است؛ زیرا این سنگ از سردشدن گدازه‌های آتشفشانی به وجود می‌آید و در اکثر کشورهای سیاره‌ی ما، زمین، وجود دارد. این سنگ همانطور که گفته شد در ایران نیز وجود دارد. از جمله پرطرفدارترین سنگ‌های بازالت در ایران می‌توان به سنگ بازالت ماکو و شیاردار اشاره کرد. با توجه به ویژگی‌های بسیار عالی این سنگ می‌توان گفت که در بین طراحان و معماران بسیار محبوب شده است و با ترکیب با سنگ‌های دیگر کارایی بالایی دارد. شاید باورنکردنی باشد ولی بین سنگ ماکو و سنگ شیاردار رقابت زیادی وجود دارد و مشتریان نیز بسته به فضای به کار بردن و سلیقه‌ی خودشان از این سنگ در ساختمان‌سازی و صنایع دیگر استفاده می‌کنند. تفاوت زیادی در این دو سنگ بازالت وجود دارد که با خواند ایم مقاله می‌توانید تمام سوالات خود را پاسخ‌گو باشید.
از اینکه تا انتهای مطالب با ما همراه بودید صمیمانه متشکریم. همواره با شماره‌گیری 09130000622 می‌توانید با مشاوران تخصصی ما تماس حاصل نمائید و هرگونه سوال در زمینه انواع سنگ دارید با مجموعه صنایع سنگ میرزایی در میان بگذارید. خوشحال خواهیم شد که بتوانیم در امر خرید سنگ به شما کمک کنیم تا بتوانید تصمیم بهتر و انتخاب مناسب‌ترزی داشته باشید. برای مشاوره و راهنمایی در زمینه سنگ ساختمانی نیز به لینک مربوطه مراجعه نمائید تا راحت‌تر و سریعتر مشاوره بگیرید.
یک نظر در “سنگ بازالت”
من آشنایی زیادی با سنگ بازالت نداشتم و ممنونم ازتون که من را با این سنگ گرانبها آشنا کردید.